Hoe weet ik waar mijn grenzen liggen?

‘Mijn partner valt tegen me uit. Ik laat het gaan omdat ik zie dat hij moe is.’

‘Mijn collega komt bij het koffieapparaat steeds te dicht bij me staan. Volgens mij heeft hij het niet eens door. Ik schuif steeds maar een beetje op tot ik in het hoekje sta.’

‘Ik heb een vriendin die altijd bij me uithuilt als we afspreken. Het gaat dan eigenlijk alleen maar over haar. Ze belt me ook regelmatig midden in de nacht als ze zich ellendig voelt.’

Grenzen zijn gezond

Om op een gezonde manier met elkaar om te gaan, hebben we duidelijke grenzen nodig. Want als we onze grenzen stevig neerleggen en op een respectvolle manier bewaken, dan weet iedereen wat hij aan een ander heeft. En dan kun je kiezen met wie je in zee gaat en op wat voor manier.

Maar je eigen grenzen communiceren en bewaken naar anderen toe, dat kan alleen als je zelf weet waar ze liggen. Wat mag een ander bij jou doen? Wat voelt voor jou nog wel goed en wat niet meer? Wat heb jij een ander te geven? En wat wil jij (nu even) níet geven?

Hoe weet ik waar mijn grenzen liggen?

Een goede manier om erachter te komen waar je grenzen liggen, is voelen wat er in jou gebeurt. Als je waarneemt wat er in jou gebeurt, dan ga je als vanzelf ervaren waar jij de grens wilt leggen. En dan kun je ook stappen gaan zetten in het helder leren communiceren en respectvol bewaken van die grenzen.

• Wat voel ik?
• Waar in mijn lijf voel ik dat?
• Wat is mijn behoefte?

In verbinding met jezelf kun je je op een gezonde manier verbinden met de ander.

Voorbeelden

Hoe pak je dat aan? Door te oefenen! Oefenen met voelen wat je voelt. Oefenen met ontdekken wat je behoeften zijn. Laten we eens kijken naar de voorbeelden die hierboven staan.

‘Mijn partner valt tegen me uit. Ik laat het gaan omdat ik zie dat hij moe is.’

• Wat voel ik?
  Dat mijn partner tegen me uitvalt, kwetst me. Ik ben verbaasd en geschrokken, want ik zag het niet aankomen. Als ik er even bij stilsta, voelt het een beetje verdrietig.
• Waar in mijn lijf voel ik dat?
  Ik voel een soort knoop in mijn maag. En een dof gevoel in mijn borst.
• Wat is mijn behoefte?
  Ik wil graag dat hij respectvol communiceert, ook als hij moe is. Ik heb dan liever dat hij voorstelt om elkaar later even te spreken dan dat hij onvriendelijk tegen me is.

‘Mijn collega komt bij het koffieapparaat steeds te dicht bij me staan. Volgens mij heeft hij het niet eens door. Ik schuif steeds maar een beetje op tot ik in het hoekje sta.’

• Wat voel ik?
  Ik voel me ongemakkelijk omdat ik zijn lichaam te dichtbij vind. Ik voel een lichte verwarring omdat ik niet weet of hij het expres doet. Ik word er onrustig van en ik voel me een beetje opgesloten als ik zo bij de muur sta.
• Waar in mijn lijf voel ik dat?
  Ik voel mijn ongemakkelijkheid in mijn hoofd, dat is opeens heel druk. Mijn buik voelt onrustig. Mijn benen willen weglopen.
• Wat is mijn behoefte?
  Ik wil dat er steeds een bepaalde afstand tussen ons blijft die wel goed voor me voelt.

‘Ik heb een vriendin die altijd bij me uithuilt als we afspreken. Het gaat dan eigenlijk alleen maar over haar. Ze belt me ook regelmatig midden in de nacht als ze zich ellendig voelt.’

• Wat voel ik?
  Ik voel irritatie tijdens het gesprek, en ongeduld. Ik vind dat ik voor haar klaar moet staan, ook al komt het mij niet uit. En ik voel dat het me te veel belast als ze me te laat belt en me zelfs in mijn slaap stoort.
• Waar in mijn lijf voel ik dat?
  Ik voel een spanning in mijn schouders en nek. En ik krijg er een soort rusteloosheid van. Alsof ik er niet meer met mijn aandacht bij kan blijven.
• Wat is mijn behoefte?
  Dat er in onze gesprekken net zoveel ruimte is voor mijn verhaal als voor het hare. Dat ze niet alles over me uitstort op momenten dat ik er geen ruimte voor heb. En dat ze me na een bepaald tijdstip niet meer belt. Behalve natuurlijk in een noodgeval.

Bewust waarnemen

Begin met oefenen door te denken aan een recente situatie waarin iemand over jouw grens heen ging of waarin jij over je eigen grens heen ging. Neem iets eenvoudigs, niet te groot. Voel wat er in je lichaam gebeurt. Wat voel je? Waar voel je dat? Wat is je behoefte? Oefen gewoon met waarnemen.

Hoe vaker je dat doet, hoe meer je ontdekt over hoe het bij jou werkt. En dan komen er ook vanzelf momenten dat je het bij jezelf kunt waarnemen als je nog ín een situatie zit, op het moment dat het gebeurt.

Bewust gaan waarnemen is het begin van grenzen stellen.

Wees mild naar jezelf

Voelen wat er gebeurt én voelen wat je behoefte is, dus. Dat is geen quick-fix, iets wat je meteen kunt toepassen. Dat gaat stapje voor stapje. Dat je moeite hebt met grenzen voelen is immers een patroon wat je al een hele tijd met je meedraagt. Dat patroon is ooit begonnen als een strategie die jou hielp, die ergens voor diende. Het was ergens voor nodig. Wees dus mild naar jezelf als het allemaal niet meteen lukt.

Terug in het hier en nu

Tot slot: Denk eraan dat als je in de verbeelding terug bent gegaan naar een situatie in het verleden, dat je ook weer even bewust terugkomt in het hier en nu. Kijk even om je heen in de ruimte waar je bent. Wrijf even stevig met twee handen over je bovenbenen. Ga even staan om een beetje te bewegen of te schudden met je lijf.

Veel plezier met oefenen!

Wil je hier liever samen mee aan de slag? Neem dan contact met me op.
Lees meer over coaching bij Praktijk Goud Coaching.